មន្ត្រីធំៗនៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបន្តប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្លាយជាជនរងគ្រោះយ៉ាងអយុត្តិធម៌

ប្រទេសកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់ថា កំពុងរាតត្បាតដោយអំពើពុករលួយក្លាយទៅជាជំងឺមហារីកបណ្តាលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្លាយជាជនរងគ្រោះយ៉ាងអយុត្តិ ធម៌ជាទីបំផុត។ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុ ជាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយលាននាក់នៅលើសកល លោកដែលត្រូវបង់ប្រាក់សូកប៉ាន់ដើម្បីទទួលបានសេវាសាធារណៈដែលពួកគេគួរតែទទួលបានដោយមិនគិតថ្លៃ។ បើពិនិត្យទៅតាមទិន្ន ន័យដែលស្រាវជ្រាវដោយអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិបានរកឃើញថាប្រទេសកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន២០ ដែលមានអំពើពុករលួយខ្លាំងក្លាបំផុតលើសកលលោក។ អំពើពុករលួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជារាលដាលតាំងពីលើរហូតដល់ក្រោម គឺតាំងពីស្ថាប័នរដ្ឋសំខាន់ៗរហូតដល់ថ្នាក់ ឃុំ-សង្កាត់ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ពុំមានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយពិតប្រាកដឡើយ។

កន្លងមកលោកស្រី ហ៊ូហ្គេត ឡាបែល ប្រធានគណៈគ្រប់គ្រងនៃអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិបានបញ្ជាក់ថាមានមនុស្សរាប់រយលាននាក់ជុំវិញពិភពលោកដែលប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងទារប្រាក់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយនៅប្រទេសខ្លះមានរហូតដល់៥០ភាគរយនៃប្រជាពលរដ្ឋត្រូវសូកប៉ាន់លុយកាក់គេដើម្បីទទួលបានសេវាកម្មចាំបាច់មួយចំនួនដូចជាទឹកភ្លើង ការអប់រំ សិក្សាធិការ សុខាភិបាលនិងអាជ្ញាប័ណ្ណជាដើម។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១២ដែលជិតបញ្ចប់ទៅនេះ ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់១៥៧ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៧៤ដែលអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិបានស្រាវជ្រាវទិន្នន័យអំពើពុករលួយ។ មន្ត្រីអង្គការតម្លាភាព អន្តរជាតិបានលើកឡើងទៀតថា អំពើពុករលួយបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យឯកជនព្រោះត្រូវប្រកួតប្រជែងដោយមិនស្មើភាព ហើយនៅបណ្តាប្រទេសខ្លះដូចជាប្រទេស កម្ពុជា គឺមានបញ្ហាលំបាកសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនពីបរទេសចូលមកដាក់ទុនវិនិយោគព្រោះពុំមានការគោរពច្បាប់ទម្លាប់ត្រឹមត្រូវ។ មានន័យថាអ្នករកស៊ីគោរពច្បាប់មិនអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយក្រុមឈ្មួញដែលឃុបឃិតជាមួយមន្ត្រីពុករលួយបានទេ ព្រោះមន្ត្រីពុករលួយធ្វើអ្វីៗសព្វបែបយ៉ាងដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។

ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យបានរំលឹកថាសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាកន្លងមក អំពើពុករលួយបាននាំឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកមួយសម្រេចមិនហ៊ានទៅវិនិយោគដោយសារតែពួកគេមិនអាចស៊ុមគ្រលុំប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយព្រោះខ្លាចមានទោស គឺច្បាប់នៅអាមេរិកអាចដាក់ទោសដល់ក្រុមហ៊ុនដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនៅក្រៅប្រទេស។ ប្រទេស កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនបានអះអាងអំពីកិច្ចខិតខំ ប្រឹងប្រែង ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយប៉ុន្តែតាមពិនិត្យជាក់ស្តែងអំពើពុករលួយមាន សភាពកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ។ រហូត មកដល់ពេលនេះមានមន្ត្រីពុករលួយ តិចតួចណាស់ដែលត្រូវមានទោស ជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ចំណែកមន្ត្រី ពុករលួយធំៗដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រង ស្ថាប័នរដ្ឋសំខាន់ៗ នៅតែអាចរួចខ្លួនពីការដាក់ទោសតាមច្បាប់យ៉ាង ក្រអឺតក្រទម។ ប្រការនេះហើយដែលធ្វើឱ្យមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលភាគច្រើនបានក្លាយទៅជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិយ៉ាងមហាសាលពុំមានតុល្យភាពទៅនឹងប្រាក់ បៀវត្សរ៍ដែលពួកគេទទួលបានទាល់តែសោះ។ រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានបង្កើតអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយដែលមានលោក ឱម យុិនទៀង ជាប្រធានដើម្បីចាត់វិធានការលើមន្ត្រីពុករលួយដើម្បីកុំឱ្យពួកគេកេងប្រវ័ញ្ចថវិកាជាតិ លួចជាតិបំផ្លាញជាតិស្រេចតែអំពើចិត្តតទៅទៀត។កន្លងមកអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់លោក ឱម យុិនទៀង បានចាប់ខ្លួនមន្ត្រីមួយចំនួនទាក់ទងនឹងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយដូចជាការចាប់ខ្លួនអតីតព្រះរាជ្ញាអមសាលាដំបូងខេត្ត ពោធិ៍សាត់អតីតចៅក្រមតុលាការខេត្តកណ្តាល និង មន្ត្រីដែលស្និទ្ធលោកជា ស៊ីម ប្រធានគណបក្សប្រជាជន និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភាជាដើម។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីពុករលួយដូចជាលោក អុិត សំហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទាគឺអាចគេចផុតពីការដាក់ទោសបើទោះបីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរកឃើញភស្តុតាងអំពីការកេងប្រវ័ញ្ចថវិកា រដ្ឋរហូតដល់ជាង ៥ លានដុល្លារអាមេរិកក៏ដោយ។

មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានកត់សម្គាល់ថាចំណាត់ការរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនាពេលកន្លងមកហាក់មានលក្ខណៈជាការពង្រឹងអំណាចជាជាងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងការអនុវត្តច្បាប់ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ក្រុមមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបានរិះគន់ថារដ្ឋាភិបាលបានជំរុញឱ្យមានការអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយប៉ុន្តែច្បាប់នោះនៅមានភាពទន់ខ្សោយហើយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលមើលទៅពុំអាចជឿជាក់បានឡើយ។ ការអនុវត្តច្បាប់របស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនាពេលកន្លងមកពុំមានភាពប្រក្រតីទាល់តែសោះព្រោះមន្ត្រីមួយចំនួនដែលស្ថាប័ននេះរកឃើញភស្តុតាងជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតហើយ នៅតែអាចរួចខ្លួនពីសំណាញ់ច្បាប់ដដែល។ ដូច្នេះ ស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនអាចលុបបំបាត់អំពើពុករលួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពបានទេ ព្រោះតែច្បាប់មានលក្ខណៈទន់ខ្សោយ ហើយរដ្ឋាភិបាលគ្មានឆន្ទៈច្បាស់លាស់ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពពិតប្រាកដ។

យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិនាពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះបានឱ្យដឹងថាមានប្រទេសមួយចំនួនដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចទ្រាំទ្រនឹងអំពើពុករលួយបានក៏នាំគ្នាងើបបះបោរដើម្បីទម្លាក់មេដឹកនាំពុករលួយចេញពីអំណាច។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិមិនបានបញ្ជាក់អំពីឈ្មោះប្រទេសដែលមេដឹកនាំប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងររហូតដល់ប្រជាពលរដ្ឋទម្លាក់ចេញពីតំណែងនោះទេ ប៉ុន្តែតាមបណ្តាញព័ត៌មានមួយចំនួនបានលាតត្រដាងថា ប្រទេសទុុយនេស៊ី ប្រទេសលីប៊ី ប្រទេសអេហ្ស៊ីប និងប្រទេសស៊េរីជាដើម។ ចំណែកប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យវាយតម្លៃថាកំពុងតែឈានដល់ដំណាក់កាលនៃគ្រោះថ្នាក់ដោយសារអំពើពុករលួយ។ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវមានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយដើម្បីកុំឱ្យជាប់ឈ្មោះក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសដែលមានអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរលើសកលលោក ព្រោះមិនមែនជារឿងល្អឡើយ។

គួររំលឹកដែរថា នៅមុនពេលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៣ ថ្ងៃទី០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយដែលមានលោកឱម យុិនទៀង ជាប្រធានបានប្តេជ្ញាលុបបំបាត់អំពើពុករលួយនៅថ្នាក់មូលដ្ឋានឃុំ-សង្កាត់ ដើម្បីសម្រួលដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ក៏ប៉ុន្តែវិធានការរបស់អង្គភាព ប្រឆាំងអំពើពុករលួយកាលណោះត្រូវបានមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងនិងក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ចំៗថា ជារបៀបធ្វើប្រជាភិថុតិទាក់ទាញការគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច។ ឥឡូវនេះការវាយតម្លៃរបស់គណបក្សប្រឆាំងនិងក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបានក្លាយទៅជាការពិតទាំងស្រុងព្រោះអំពើពុករលួយនៅថ្នាក់ឃុំ-សង្កាត់កំពុងបន្តកើតមានយ៉ាងពេញបន្ទុកដដែល។ លើសនេះទៅទៀតអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីតុលាការកំពុងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលរងនូវអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស កាន់តែច្រើនឡើងៗដោយសារតែបាត់បង់ដីធ្លីទីជម្រក៕