ដើមកំណើតកុម្មុយនិស្តនៅប្រទេសកម្ពុជា អត្ថបទដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅប្ញសគល់ ៧មករា

kñúgdMNak;kalEdlliTi§kumµúynisþkMBugEtrIkraldalxøaMgenATIVbGWur:ub ekItmansRgÁamelakelIk TI 2  ehIysRgÁamenH)anbBa©b;enAqñaM 1945. GgÁkarshRbCaCatiRtUv)aneKbegIáteLIg edIm,IedaH RsaybBaðaBiPBelak kñúgenaHmanRbeTssMxan;²CasmaCikGciéRnþy_ dUcCa shrdæGaemrik shPaBsUevot cin Gg;eKøs nig)araMg. BiPBelak)anFøak;eTAkñúgsRgÁamRtCak;. kalenaH BiPBelak)anEbgEckCaBIr kumµúynisþ nigesrI. RbeTskumµúynisþmancMnYn 97 RbeTs nigmYycMnYn epSgeTotCa RbeTskan;liTi§RbCaFibetyüesrI. kumµúynisþmanRbPBedImecjmkBIRbeTsr:UsSIú¬elnIn sþalIn¦ GaLWm:g; ¬GIuEtø kalma:kS¦ GIutalI GWur:ubxagekIt )araMg cMENkRbeTskan;liTi§RbCaFibetyü esrIvijKWman shrdæGaemrik Gg;eKøs nigRbeTsmYycMnYneTot. liTi§kumµúynisþ)anrIksayPay enAGWur:ubnig mktMbn; GasIu kñúgenaHmanRbeTscin ¬emA: esTug ¦ RbeTseyokNam ¬hU CImij¦ nigRbeTsExµrCaedIm Edl)anykliTi§kumµúynisþmkGnuvtþn_. RbeTsExµr)aneFIVtammenaKmn_kumµúynisþ eBlEdleyokNamykliTi§enHmkpSBVpSay cab;taMgBIExµrenAkñúgsm½yGaNaniKmn)araMg. enAeBl enaH eyokNamdwknaMeday hU CImij eFIVbdivtþn_pøas;bþÚresþc e)A day nigrMedaHRbeTseGayrYcecj BIGaNaniKmn_)araMg. edayrs;enAeRkamGaNaniKmn_)araMg KµansiTi§esrIPaB Bi)akevTna eBlenaH esþcyYn e)A day )anmanKtibNÐitTukfa eFIVCaRbCaraRsþsamBaØkñúgRbeTsÉkraCü mansiTi§esrIPaB RbesIrCageFIVesþc mRnþIeRkambreTsRtYtRta.  eTIbenAqñaM 1945 e)A day )andak;raCüRbKl;eGay hU CImij dwknaM. hU CImij )anpøas;bþÚrrbbRKb;RKgBIrbbraCaniymeTACasaFarNrdæsgÁmniymeyok Nam ehIybnþts‘Uedj)araMgecjBITwkdIrbs;xøÜn. nisSitExµrmYycMnYn Edl)anecjeTAeronenA eRkARbeTs CaBiess nisSitEdl)aneTAsikSaenARbeTs)araMg dUcCa saLúut s eGog sarI )annaMyk liTi§kumµúynisþmksabeRBaHenAkñúgRbeTsExµr.  liTi§kumµúynisþenHminEmnecjBIqnÞ³neya)ayrbs;xøÜn BitR)akd Edlman\sSrHPaB ÉkraCü edIm,IplRbeyaCn_CatiExµreLIy EtCaliTi§kumµúynisþsaxa rbs;bkSkumµúynisþ\NÐÚcin Edl)anerobcMdwknaMedayyYn hU CImij. GñkdwknaMmanyYneQµaH swug g:ukmij ehAGacarü emon bnøMxøÜneFIVCab¥Ún swug g:ukfaj; CaRbFanbkSkumµúynisþkm<úCa ¬saxabkS kumµúynisþ\NÐÚcin¦. TU samut nig sa Lútsr )ancUleTAeFIVkareRkambkSkumµúynisþenaH. eBlenaH ehIyEdlyYn)anykliTi§kumµúynisþenH mkbNþúHbNþaldl;kUnecAExµr Edlekµgx©I minTan;dwg GMBIRbvtþisaRsþ nigneya)ayc,as;las; edIm,IeGayExµrbMerIneya)ayrbs;eK kñúgeKalbMNgRtYtRta elbTwkdIExµr enAtMbn;\NÐÚcinTaMgmUl.

kñúgdMNak;kalEdlRbeTsTaMgbI Exµr eyokNam Lav enAeRkamGaNaniKm)araMg  edayman CMnYyBIbkSkumµúynisþcin KUmIgtaMg nigRsbeBlEdl hU CImij )ancUlCasmaCikbkSkumµúynisþ GnþrCati yYn)anerobcMeFIVbdivtþn_mYyedIm,Iedj)araMgecjBITwkdI\NÐÚcin. yYn)anykliTi§kumµúynisþ CameFüa)ay GMBavnaveGayRbCaCnkñúgtMbn;cUlrYmts‘Uedj)araMgecjBITwkdI\NÐÚcin edIm,IRbeTs TTYl)anÉkraCü. sUmbBa¢ak;fa menaKmn_kumµúynisþEdlyYnbNþúHbNþalExµrenaH KWCamenaKmn_ kumµúynisþxusTwssMrab;bMerIneya)ayeGayyYnb:ueNÑaH. kareFIVdUcenH eRBaHyYncg;rMelIgCatiExµreGay exSay dUcCaenAkñúgrbb b:ul Bt edIm,IelbykTwkdIExµr. yYnkumµúynisþ)ancUlmkbBa©úHbB©aÚlExµrCa sm¶at;enAkñúgTwkdIExµr bNþúHbNþalExµrenAkñúgTwkdIExµr edIm,IeGayExµrcUlCasmaCikbkSkumµúynisþyYn cab;taMgBIqñaM1946 . eRkaymk yYn)ancab;kUnExµrcMnYn 3 500 nak; eTA 4 000 nak; ykeTA bNþúHbNþalmenaKmn_viC¢akumµúynisþenATIRkughaNUy. BYkekµgExµrTaMgenaHenAekµgx©IxagRbvtþisaRsþ nigneya)ay eFIVeGayExµrTaMgenaHlg;kñúgmenaKmn_kumµúynisþyYn ehIybMerIneya)ayeGayRkug haNUy ekobsgát;CiHCan;CatiÉgCabnþbnÞab;mkrhUtdl;sBVéf¶.

 

emdwknaMyYn eQµaH egVog éGkuk ¬hU CImij¦

bkSkumµúynisþ\NÐÚcinRtUv)an hU CImij begIáteLIgenATIRkug hug kug naéf¶ 3 kumÖ³ 1930. bkSkumµúynisþenHmankarKaMRTBIcin nigbkSkumµúynisþGnþrCatir:UsSúI. cin)anbNþúHbNþalkmµaPi)alyYn pþl;CMnYyEpñkesdækic© smÖar³sBVavuF nigpþl;kEnøghVwkhat;eGay hU CImijenAPaKxagt,ÚgénRbeTscin xageCIgRbeTséf RbeTslav cMENkÉrU:sIuvijCYyxaghVwkhat;kmµaPi)alyYnsMxan;². hU CImij )anyklTi§kumµúynisþ BIma:kS elnIn mksabeRBaHenAtMbn;\NÐÚcin eRkayBIxøÜn)ancUlCasmaCik bkSkumµúynisþGnþrCatimYyenH. hU CImij )andwknaMRbeTsTaMg 3 enA\NÐÚcin edIm,IrMedaHRbeTs ecjBIGaNaniKmn_)araMg nigpøas;bþÚrkardwknaM RbeTsrbs;xøÜnBIrbbraCaniymeTACarbbsaFarNrdæ sgÁmniym EdlkalenaH RbeTseyokNamsißt enAkñúgkardwknaMrbs;esþc e)A day enAeLIy. TIbBa©b; hU CImij )anTTYlC½yCMnHesþcelI e)A day enAqñaM1945 bþÚrRbeTseTACasaFarNrdæ. hU CImij )anbnþneya)ayrbs;xøÜnedIm,IedjGaNniKmn_ )araMgecjBI\NÐÚcineTot. hU CImij maneQµaH TaMgGs; 19 nigCaGñkmanRbCaRbiymYyrUbkñúgcMeNamRbCaCnevotNam . hU CImij ekItenAéf¶TI 19 Ex]sPa qñaM1890 enAkñúgPUmi KIm elon kñúgextþ ejGan RbeTseyokNam. enAqñaM 1911 hU CImij )ancakecjBIRbeTsevotNameTARbeTs)araMgtamka)a:l;Twk edayeFIVCacugePArbs;)araMg. hU CImij )ankøayCasmaCikbkSkumµúynisþ)araMgenAqñaM 1920 ehIy)anbþÚreQµaHeTACa egVog éGkuk mann½yfa GñkesñhaCati. enAqñaM 1921-1929 hU CImij )ancUlrYmskmµPaBneya)ayCamYybkSkumµúyniisþ GnþrCati nigpSBVpSayesovePAmYymancMNgeCIgfa pøÚvbdivtþn_ enAqñaM 1927. enAqñaM 1923 hU CImij )aneTAshPaBsUevot edIm,IEsVgrkkarKaMRT GMBIbuBVehtuénkarts‘Urbs;Kat;kñúgcMeNamCnCati eyok Nam EdlCaGñkRbqaMg ehIy)annireTseTAeRkARbeTs. hU CImijk¾)aneFIVdMeNIreTAkan;RbeTscin PUma  nig\NÐapgEdr. clnaneya)ay yYneyokmij)ancUlmkeFIVclnas¶at;²enATwkdIExµr Edlkal enaHmanyYnPaKeRcIn eFIVCakmµkrekAs‘U EtBYkeKCaCnkumµúynisþdMbUg cUlmkeFIVclnaneya)ay enARbeTsExµr dUcCaenAtamextþkMBg;cam extþkMBt nigextþmYycMnYneTot. yYn)ancab;epþIm eFIVkareXasna nigeFIVcitþsaRsþCamYyExµr EdleFIVkmµkrenATIenaH edIm,IeGayExµrcUlCasmaCik rbs;bkSkumµúynisþ\NÐÚcin bMerIneya)ayeGayBYkkumµúynisþyYn. tamry³kareXasnayYnkumµúynisþ ¬eyokmijeFµjexµA¦ ExµrmYycMnYn)anlg;eCO cUlbMerIskmµPaBneya)ayeGaybkSkumµúynisþyYnenaH. enA cenøaHqñaM 1946-1954 ekµgExµr CaeRcInBan;nak; 3500-4000nak; RtUv)aneKcab;ykeTAbMBak; bMb:nmenaKmn_kumµúynisþBIRkughaNUy EdleBlenaH ExµrehAfaRbma:t;Rbm:g; eRkay²mkeTotyYn enAEtbnþykkUnExµreTAbNþúHbNþalCabnþbnÞab;. hU CImij )aneFIVkarts‘UCamYy)araMgrhUtdl;QñH sRgÁamenA eDon ebonPU enAqñaM 1954 ehIy)ancab;Tahan)araMgCacMNab;xµaMg bgçMeGay)araMg cuHhtßelxa RbKl;ÉkraCümkeGay\NÐÚcin enAéf¶TI20 Exkkáda qñaM1954. yYncab;epþImbnþeFIV neya)ay edIm,IRtYtRta\NÐÚcinCMnYs)araMgbnþeTot.

 

kUnExµrEdlyYnkumµúynisþ bMBak;bMb:nmenaKmn_kumµúynisþ eGaysmøab;Exµr

cMENknisSitExµrEdlTTYl)anGaharUbkrN_eTAsikSaenARbeTs)araMgvij dUcCa sa Lút sr eG‘og sarI CYn mMu hU‘ nwm hU‘ yn; )ancab;GarmµN_nigesovePARkhmrbs;kumµúynisþ ma:kS elnIn EdlkalenaHRTwsþIkumµúynisþkMBugEtmanRbCaRbiyenATIVbGWur:ub. enAeBlenaHnisSitExµrTaMgGs;enaH )ancab;ykliTi§kumµúynisþ eFIVkarRbqaMgneya)ayCamYyrbbskþiPUmirbs;semþc sI hnu . TIbMput neratþm sIhnu )ankat;pþac;GaharUbkrN_rbs;nisSitmYycMnYn kñúgenaHman sa Lútsr EdlCaGñk RbqaMg neratþm sIhnu . enAqñaM 1951 eBlEdl sa Lútsr RtLb;mkRbeTsExµrvijTaMgminTan; eroncb;EpñkxageGLicRtUnicpgenaH sa Lútsr )aneFIVCaRKUbeRgon nigbegIátsalaeronÉkCneQµaH km<úCbuRt. sa Lúts )aneFIVclnaneya)ayRbqaMgneratþmsIhnuCasm¶at; . eBlEdlEbkkarN_ neratþm sIhnu )anRbkasecaTRbkan;edjcab; sa Lútsr nigbkSBYkmYycMnYn bnÞab;mkRkumrbs;Kat; )anrt;cUléRB cUlrYmts‘UCamYybkSbdivtþn_RbCaCnkm<úCa EdlCasaxarbs;bkSkumµúynisþ\NÐÚcin. bkSbdivtþn_RbCaCnkm<úCaenH dwknaMedayyYneQµaH suwg g:ukmij ehAfa Gacarü emon EdlbnøMeFIVCa Exµr. karEdlyYndak;eQµaH swug g:ukmij KWedIm,IbMP½nþExµrfaCab¥Únrbs; swug g:ukfaj; mkdwknaMExµr BIeRBaH swug g:ukfaj; CaemdwknaMExµr manRbCaRbiymYyrUbEdlRbCaBlrdæExµrsÁal;faCaGñk esñhaCatiExµrnasm½yenaH. bkSbdivtþn_RbCaCnExµrenaH )ankøayCaKNbkSRbCaCnkm<úCadwknaM eday ehg sMrin Ca sIum h‘un Esn naeBlbc©úb,nñenH.  dUcenH tamkarsegáteXIjfa enAéf¶TI28 Exmifuna qñaM 2009 CaqñaMKMrb;xYbTI 58 rbs;KNbkSRbCaCnkm<úCa.

eRkayBIsin§isBaØa TIRkughSWENv RbeTsTaMgbI Exµr Lav yYn enA\NÐÚcin)anTTYlÉkraCü BI)araMgenAqñaM1954. eyokmijEdlenAkñúgRbeTsExµr RtUv)aneKtMrUveGaydkecjBIRbeTsExµr. eBlEdlyYneyokmijdkecjeTA yYn)ancab;ykkUnExµrmYycMnYneTAbMBak;bMb:nmenaKmn_kumµúynisþ xusTws nigExµrmYycMnYn)aneTAtamk)a:l;yYn. ExµrTaMgGs;enaHehIy EdlyYnbBa¢ÚnmkRbeTsExµrvij edIm,IeFIVCaBiCXatsmøab;Exµr enAkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü. ExµrEdlyYnbNþúHbNþalTaMgGs;enaH ehIy Cab£sKl;énkarRbl½yBUCsasn_Exµr eFIVeGayRbCaBlrdæExµrRbmaNCag 1>7 lannak;søab; ¬1975-1979¦. cMENkÉvasnakUnExµrTaMgGs;enaH k¾RtUvyYnerobcMEpnkarsmøab;bMbiTPsþútag CabnþbnÞab; eRkayBIyYneRbIR)as;Gs;plRbeyaCn_ehIy edIm,IkMueGayxUcEpnkarRkughaNUy Edlman bMNgelbTwkdIExµr.

 enAqñaM 1958 yYnkumµúynisþ)ancab;epþImeFIVsRgÁamCamYyyYnxagt,ÚgeTot edayman eKalkarN_fa edIm,IbRgYbbRgYmRbeTsTaMgBIr rvageyokNamxageCIg nigeyokNamxagt,Úg. EttamkarBit sRgÁamenHyYnmaneKalbMNgBRgIkTwkdI vatTIenAtMbn;\NÐÚcinEtb:ueNÑaH. yYn kumµúynisþ)anecaTyYnxagt,ÚgEdldwknaMeday eg:a DijyIm faCaGay:gbrivarbs;GaemrikkaMg. yYneyokkugsMueGayExµrCYypþl;CMrkdl;T½BeyokkugRCkenAelITwkdIExµrPaKxagekIt edIm,IeFIVsRgÁam edjGaemrikkaMg. eRkamelsfa eFIVsRgÁamedjGaemrikaMg BYkRbtikiriyaecjBITwkdI\NÐÚcin sI hnu )ancuHhtßelxas¶at;²CamYy hU CImij enAqñaM1965 GnuBaØateGayyYndak;kgT½BeyokkugenAkñúg TwkdIExµrPaKxagekItman extþRkecH mNÐlKIrI éRBEvg sVayerog nigkMBg;camCaedIm. yYndak;T½BenH edaysMueGayExµrCYy edIm,IvayyYnxagt,Úg nigedjGaemrikaMgecj EtenHCal,icx©IpøÚvedIr edIm,I x©b;ykbUrIrbs;yYnkumµúynisþEtb:ueNÑaH eRBaHfayYn)anBRgIksRgÁam enaHFøak;mkelIRbeTsExµr. smr PUmisRgÁamBitR)akdKW TwkdIExµr eRBaHmUldæanT½BéRByYneyokkugtaMgenAelITwkdIExµr ehtuenH TaMg yYnxagt,Úg nigGaemrikaMg)anvaylukcUlmkkñúgTWkdIExµr eFIVeGayRbCaBlrdæExµrsøab;)at;bg;Civit nigrgeRKaHya:gxøaMg.

enAéf¶TI 9 Ex kBaØa qñaM 1969 hU CImij )anTTYlmrNPaB ehIysaksBRtUv)aneKrkSaTuk rhUtmkdl;bc©úb,nñ. emdwknaMExµrman sIhnu nig h‘un Esn k¾eGank,aleKarBsBhUCImijEdr. enApÞH h‘un Esn )anerobcMGasn³dak;taMgrUb hU CImij fVaybgÁM eRbob)andUcCaRBHBuT§.

 

sIhnu kMBugeKarBexµachUCImij

 sRgÁam\NÐÚcinelIkTI2 enH yYnTTYl)anplRbeyaCn_CaeRcIn plRbeyaCn_TaMgenaH man dUcCa EpñkhirBaØvtßú EpñksmÖar³ nigsBVavuF nigTwkdIExµr.l. kalEdlhUCImijRtUvsøab; BIeRBaHyYn RtUvedaHédecjBIcin edaymin)ansgbMNulepSg²eTARbeTscin EdlCYyyYntaMgBIqñaM 1930 . yYn)anplRbeyaCn_BICMnYyBIGaemrikaMg EdlCYyyYnxagt,Úg eg:a DijyIm nigcMeNjTwkdIExµr ExµreRkam TwkdIlav. edIm,IkarBarplRbeyaCn_TaMgGs;enH yYn)angakeTAcgsm<½n§CamYyshPaB sUevotvij. dUcenHeyIg segáteXIjfa yYnTTYl)anplRbeyaCn_CaeRcInBImhaGMNacTaMg3 ehIy nigplRbeyaCn_BIRbeTstUc² dUcCa lav Exµr nigcamCaedIm. kñúgeBlsRgÁamenaH yYneyokkug)an CMritesdækic©Exµr tamkare)aHBum<luyEkøgkøay TijTMnijExµr )aj;eKaRkbIExµr eFIVCacMNIGahar ¬x©IdI nigesdækic©Exµr edIm,IciBa©wmkgT½B¦. cMENkyYnxagt,Úgvij )anTTYlCMnYyBIGaemrikkaMg nigkan;kab; TwkdIExµrenAkm<úCaeRkam.  hUCImij suxcitþlHbg;Civitsøab;enAqñaM 1969 edIm,IplRbeyaCn_Cati eyok NamTaMgmUl edaymincaM)ac;sgsMNgTaMgLayeTAeGaycin  nigGaemrikehIypøas;neya)ay gak eTArkRbeTsrU:sISú edIm,IRbqaMgnigshrdæGaemrik nigbM)at;kic©snüarvag sI hnu nig hU CImij edIm,I)anRKb;RKgelbTwkdIExµreTotpg.

 

sIhnu CYypþl;es,ogeGayyYn nig pþl;CMrkeGayyYn ¬kumµúynisþ¦ b¤eyokkug

hU CImij CasmaCikkumµúynisþGnþrCati KU mIgtaMg . edIm,IBRgIkkumµúynisþenAtMbn;GasIu hUCImij CasmaCikmYyrUbrbs;bkSkumµúynisþGnþrCatiEdlerobcMbegIátedaycin )aneTARbeTséf m:aeLsIu nigsigðbUrI edIm,IeFIVCaGFibtIkñúgkarbegIátsaxabkSkumµúynisþenAkñúgRbeTsTaMgenH. shPaBsUevot )anRbKl;eGay hU CImij TTYlxusRtUvbegáItsaxabkSkumµúynisþenAkñúgRbeTsExµr nigLav EdlCaEpñk mYyénbkSkumµúynisþGnþrCati tamkaryl;RBmpþl;mUlniFiedayshPaBsUevot. GIVEdlCaEpnkarrbs; hU CImij begIáteLIgedIm,IBRgIkTwkdIevotNameGayFMedayQøanBanRbeTsExµr lav ehIyeRkay mkeTot RbeTsenAGasIuGaeKñy_ dUcGIVEdlsþalIn nigrU:sSIú)aneFIVeLIg cMeBaHRbeTsCitxagrbs;eK kñúgkarbegIátshPaBsUevotEdr. enAkñúgsRgÁam\NÐÚcinelIkTI 2 edaymanCMnYy]btßmÖnigGnuBaØatBI neratþm sIhnu yYn)aneRCotcUlTwkdIExµrkan;EteRCAeTABaseBjTwkdIExµr edayyYn)anx©ITwkdIExµr edIm,IeFIVCasmrPUmiRbyuT§ e)aHBum<luyEkøgkøay edIm,ITijTMnijsac;es,og dUcCa Ggár RCUk eKa ykeTAciBa©wmkgT½BeK. cMENk sI hnu min)anenAedaHRsaybBaðaEdlkMBugEtvikvrenAkñúgRbeTseT dUcCa)atukmµdutsßanTUteyokkug eyokkugenABaseBjRbeTs edayRtUvmehsI mU:nic nig mþayekµk naMeTAkMsanþenARbeTs)araMgeTAvij. tMNagraRsþ 2 rUb)aneTAyagRBHGgÁmkBIRbeTs)araMg edIm,IedaH RsaybBaðaTaMgLay EdlRBHGgÁ)anbegáIteLIg dUcCakgT½BeyokkuglukluycUlTwkdIExµrPaKxag ekIt nigBIkMBg;esam rhUtmkdl;kMBg;s<WCaedIm. b:uEnþRBHGgÁminRBmyagRtLb;mkvij edaysþab;tam eyabl;mþayekµk nigmehsI EdlelIkeCIgbeBa¢arfa RBHGgÁCaGñkmanbuNü CaRBH)aTFmµik Kµan nrNaeFIVGIVekIteT. eTaHCaRBHmata kusm³ TUrs½BÞeTAedIm,Iyagmkk¾eday k¾sIhnucecs minsþab; eyabl;GñkNaTaMgGs;. ehtuenHehIyeTIb ln; nl; esrImt³ )anTMlak;semþc sIhnu enAéf¶TI 18 ExmIna qñaM 1970 edaykare)aHeqñatdkesckþITukcitþBIsPa edIm,IedaHRsaybBaðakgT½ByYneyokug EdlkMBugEtQøanBanelITwkdIExµrPaKxagekIténRbeTs. eRkayBI sI hnu Føak;BIGMNacRBHGgÁmin RBmKg;enAes¶omenaHeT  eTaHCaeKsnüafanigRbKl;GMNacmkeGayRBHGgÁvij  eRkayBIedaHRsay bBaðaeyokkugQøanBanecjBITwkdIcb;k¾eday. RBHGgÁ)anyageTARbeTs r:UsSIú nig RbeTscin edIm,I EsVgrkkarKaMRT. eBlenaHcin)anKaMRT yYnCaGñkCYyBIeRkayxñg snüadeNþImraCblø½gÁmkeGay RBHGgÁvij. tamkarjúHjg;rbs;BYkkumµúynisþ sIhnu eGaybegIátrNsirSrYbrYmCatikm<úCa enAéf¶TI 23 ExmIna qñaM 1970 edayRBHGgÁCaRbFanrNsirSrYbrYmCatikm<úCa rYmCamYyBYkExµrRkhm EdldwknaM eday b:ul Bt eGog sarI exov sMpn. cMENkÉyYnkumµúynisþvij CaGñkCYyExµrRkhmxagRKab;rMesv kaMePIøgtUc FM es,og kmøaMg nigkarhVwkhVWneFIVeGaymanC½yCMnHelIExµrsaFarNrdæ enAéf¶TI 17 Exemsa qñaM1975. eRkayBITTYl)anC½yCMnHelIBYksarFarNrdæExµr ln; nl; yYn)anelIkGMNaceGayExµr Rkhm ¬Exµrkumµúyniisþ¦. yYnEdl)anEkøgePTeTACaExµr nigExµrEdlyYnbMBak;bMb:nmenaKmn_ kumµúynisþenaH )anTTYlbBa¢aBIhaNUy eGaymke)assMGatExµrsaFarNrdæEdlRbqaMgyYn CaehtunaM eGaymanrbbRbl½yBUCsasn_Exµrrab;lannak;ekItmanenAkñúgRbeTsExµr nigExµrenAkm<úCaeRkam enAkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü. edIm,Icab;ExµrGñkRbqaMgnigyYnkumµúynisþ eKrkelsecaTRbkan; TMlak;kMhus dUcCa eKecaTRbkan;faPñak;gar sIu Gay eG rbs;Gaemrik ka es eb  b¤xµaMgrbs;bdivtþn_ ehIycab;ykeTAsmøab; . ExµrPaKeRcInenAkñúgsaFarNrdæExµr mannisSit bBaØvnþ GñkesñhaCati RtUveKkab;smøab;Gs;enAkñúgrbbenaH. rbbRbl½yBUCsasn_enH eFIVeGayExµrxUceQµaHya:gxøaMgenA elIqakGnþrCati faExµrCatisasn_eXaeXA smøab;Catisasn_Ég cMENkÉyYncMeNjTaMgTwkdI nigRTBü sm,tþiExµr edayéf¶TI 7 Exmkra qñaM1979 yYn)ancUlmkbþÚrneya)ayfµI elIkbnþúbExµrevotmij EdlyYn)anbNþúHbNþal dUcCa Eb:n suvNÑ can; sIu ehg sMrin h‘un Esn Ca sIum eGayeFIVtam neya)ayrbs;xøÜn.

 éf¶ 7 mkra 1979 minEmnCaéf¶EdlyYnrMedaHExµreT b:uEnþCaéf¶EdlyYnQøanBanExµr bøn;RTBü sm,tþiExµr bnþkab;smøab;ExµrtamyuT§saRsþ edayecaTfa b:ul Bt nigbBa¢ÚnExµreGaysøab;enA tMbn; k 5eTot. yYn)andak;kgT½B 120 000 nak; eFIVGaNaniKmn_elITwkdIExµr ehIyEkERbneya)aytam sßankarN_ CabnþbnÞab;rhUtmkdl;bc©úb,nñ. BYkkumµúynisþEdlRbqaMgyYn¬ExµrRkhm¦ RtUvpøas;bþÚrfµI edayBYkkumµúynisþ¬ExµrRkhm¦niymyYn ehIyyYnhaNUyelIkbnþúbeGaykan;GMNac dUcmanBYk h‘un Esn ehg sMrin nigCa sIum Edl\LÚvenH BYkenHkMBugEtRtYtRtaRbeTsExµr.

dUcenHbkSkumµúynisþ\NÐÚcin hU CImij )ancab;epþImneya)ayGaNaniKmn_EbbfµIelIRbeTsExµr nig RbeTslav edaycat;TukCnCatievotNamPaKeRcInEdlrs;enAkñúgRbeTsTaMgenH CaCnCatiExµr b¤ CnCatilav . karGnuvtþEpnkaredIm,IRtYtRtaExµrenH eK)anbBa©ÚlPñak;garyYnkumµúynisþEdl)anGb;rM bNþúHbNþalenAhaNUyrYcehIy edIm,IbegIátmuxrbrepSg²edayxøÜneKenAkñúgRbeTsTaMgenH ehIy\LÚv enHkUnRbus nigkUnRsIrbs;CnCatievotNamTaMgenaH)anerobcMdwknaMrebobkumµúynisþenAkñúgRbeTsExµr niglav. eRkayBIcb;sRgÁam\NÐÚcinelIkTI 3 yYn)anrkSaTukkgT½ByYnenAkñúgRbeTslav mancMnYn ya:geRcInedIm,ICYykumµúynisþRbeTsLav kñúgkarbRgáabBYk m:ug EdlKaMRTedayshrdæGaemrik. cMENkRbeTsExµrvij eRkayBIkarcrcarKña nigcuHhtßelxa elIsni§sBaØaRkug)a:rIs 23 tula 1991 yYn)andkEtkgT½BÉksNæan edayyYn)anbgáb;TukkgT½BsIuvilCaeRcIneFIVkarenAkñúgRksYgsMxan;² enA kñúgRbeTsExµr tamkarGnuBaØatedayKNbkSRbCaCnkm<úCa kñúgkarbRgáabBYkGñkRbqaMgnigyYn kumµúynisþ . cMeBaHRbCaCnyYn)anhUrmkrs;enAelITwkdIExµr CaCnGenþaRbevsn_xusc,as;ya:g GaNa Fibetyü manGtþsBaØaNb½NÑCaCnCatiExµreTotpg dUcCaenA bwgTenøsab c,arGMeBA GñkelOg RkecH kMBg;qñaMg nigkMBg;camCaedIm. karbRgáabrbs;yYnkumµúynisþeTAelIBYkRbqaMgTaMgBIrRbeTsEdleK ecaTfaCabrivaGaemrikaMg b¤BYkRbtikiriya KWeKeFIVdl;b£sKl;vaEtmþg EdlmanBaküesøakeKniyayfa CIkesµACIkTaMgb£s mann½yfasmøab;GñkRbqaMg brivaGaemrikkaMgeGayGs; enHCaBakümenaKmn_ EdlyYnsabeRBaHelIExµr edIm,IeGayExµrsmøab;Exµr edaymindwgxøÜn EtpÞúyeTAvij yYnCaGñkcMeNjkñúg karelbTwkdIExµr eBlEdlGñkR)aCJ bBaØvnþExµrsøab;Gs;.

 

RbFanaFibtIGaemrik rIqat nicsun Bnül;BIkarQøanBanrbs;yYnkumµúynisþenA\NÐÚcin

bc©úb,nñenH yYn)anbnþneya)aykumµúynisþ\NÐÚcinrbs; hU CImij edIm,IRtYtRtaExµr nig lav edayeFIVeGayeKemIleXIjfa RbeTslavCaextþmYyrbs;yYnxageCIg. cMENkRbeTsExµrvij  yYn)an rkSaTukkgT½BesøokBak;sIuvilcMnYn 3000 nak; edayrYmbBa©ÚlTaMgPñak;garcarkmµ nigkmøaMgBiess EdlmanrfeRkaH nig]T§mÖcRksßitenAcMgayRbmaN 2 KILÚEm:RtknøHenAeRkATIRkugPñMeBj Cab;TYl RksMag Ek,rtaexµA CaBiessTahanyYn EdlesøokBak;sIuvilmkeFIVCakmµkrcMkarekAs‘U nigtamry³ rUbPaB Rkumh‘unvinieyaK deNþImrwbGUsykdIRbCaBlrdæExµrCabnþbnÞab;. TahanyYnmanenATIenaH edIm,I FanaGegátemIlfa Gay:grbs;haNUy  h‘un Esn mingakerBIneya)ayrbs;RkughaNUykMBugdak; GaNaniKmn_yYnEbbfµIenAelIRbeTsExµr. cMENkGgÁrkSrbs; h‘un Esn EdldwknaMeday Gwug b‘un ehog CaCnCatiyYnlayLMCamYyExµrmancMnYn 40 000 nak;.

kumµúynisþeyokNam)ancab;epþImdak;GaNaniKmn_EbbfµIelIRbeTsExµr nigRbeTslav tam eKalneya)ayBRgIkTwkdIrbs;xøÜn edaydMbUgeKykkgT½Bmkkan;kab;TwkdIRbeTsTaMgBIr ehIybnÞab; mkeKykRkumRKYsarrbs;eKmktaMgCMrkenAkñúgTwkdIfµI. eRkaymkeTot yYnpøas;bþÚrkgT½BTaMgenaH eTA esøokBak;CasIuvil eFIVCaRbCaBlrdæsamBaØ nig)anpøas;bþÚrTahanTaMgenaHCakgT½BmYyfµI edIm,IBRgIk kmøaMgbEnßmeTot.

enAqñaM 1989 eRkayBIyYn)ancaj;eRbobxagneya)aykarTUtrbs;clnats‘UTaMg 3 RkumenA tamRBMuEdnExµréf yYn)anbgçMGay:g h‘un Esn eGaycuHhtßelxaxusc,ab;GnuBaØatpþl;dIPaKxagekIt énRbeTsExµreGaykgT½ByYn nigBlrdæevotNamTaMgenaHCag 500 000 nak; dUckalEdl sI hnu cuHhtßelxas¶at;²eGayeyokkugenAqñaM1965 Edr. ehtudUecñHehIy yYnnUbnIykmµenAkñúgRbeTsExµr ekItmantaMgBIyYn)ankan;kab;RtYtRtaExµrenAéf¶ 7 mkra 1979 mk. yYnbgçMeGayrbbGay:g RkugPñMeBjecjpSayenAqñaM 1982 saracrN_elx 240 sr mc hh nigsaracrN_GMBavnav eGayRbCaBlrdæExµrTaMgGs;BicarNaGMBIkarBRgIksamKÁIPaB CamYyRbCaBlrdæevotNam nigPar³kic© rbs;eKkñúgkarCYyCnCatievotNamedIm,IRCkekanenAkñúgRbeTsExµr. enAqñaM 1989 cMnYnCnCatiyYn taMgCMrkenAkñúgRbeTsExµrmanrhUtdl; 1 250 000nak;. eRkaymkyYn)anbegIátEpnTIfµI bgçitRBMEdn fµIBRgIkrhUtdl; 40 KILÚEm:RtcUlmkTwkdIExµr nigTwkdIlav. h‘un Esn )ankat;dItamRBMEdn kat; ekaHRtl; nigekaHesHTaMgenaHeGayRkughaNUyCapøÚvkar tamry³snii§sBaØaCabnþbnÞab; nigfµI²bMput sn§isBaØabMeBjbEnßmelIsn§isBaØaxusc,ab;naTsvtS 1980 EdlcuHhtßelxaenAéf¶TI 10 tula 2005 edayRBHmhakSRt neratþm sIhmunñI. RbCaBlrdæyYnPaKeRcInenAxagekIténRbeTsdUcCa             extþ sVayevog nigéRBEvg.

yYnkumµúynisþ)anbnþneya)ayrbs;xøÜneFIVGaNaniKmn_EbbfµI edayBRgIkmktamRBMEdn dUcCa tameqñrsmuRT nigekaH ¬ekaHRtl; ekaHRkckesH¦tamsni§sBaØaxusc,ab;EdlrbbGay:gRkugPñMeBj )aneFIVxusrMelaPelIsni§sBaØaTIRkug)a:rIs.

\LÚvenH GgÁkarmitþPaBkm<úCaevotNamEdlmaneQµaHfa rNsirSrYbrYm edIm,IksagCati nig karBarkm<úCa CarNsirSrbs;yYn)anbegIáteLIgenAextþRkugTaMgGs;enAkñúgRbeTsExµr. rNsirSenH eRbobdUcCarNsirSrMedaHCatiEdlbegIáteLIgeday haNUy GMLúgeBlsRgÁamevotNam EdlehAfa sRgÁam\NÐÚcinelIkTI 2Edr.

enAeBlfµI²enH naqñaM 2004 evotNam)anbBa¢aeGayrbbkumµúynisþGay:g lav nigExµr cuHhtßelxaelIkic©RBmeRBogGPivDÆn_tMbn;RtIekaN. kic©RBmeRBogenHeFIVeGayyYnBRgIkTwkdIeday Rsbc,ab;eq<aHmkTwsxaglic mkextþ cMnYn 3 enAPaKxag|sanþénRbeTskm<úCaman sÞwgERtg rtnKIrI nigmNÐlKIrI ehIyextþ 3 énRbeTslav man GatW BW eskug nig sarava:n;. Rkumh‘uncMkarekAs‘U nigRkumh‘unepSg²cMnYn 400 Rkumh‘un EdlCaKMrbbiT)aMgkgT½ByYncUlmkenAkñúgRbeTsExµr eFIVCa kmµkr ehIynigviTüúyYn EdlniyayPasayYnenARkugRBHsIhnuCaedIm.

eTaHbICa hU CImij søab;eTAehIyk¾eday k¾b:uEnþEpnkarrbs;hUCImijenAEteKykmkGnuvtþ CabnþbnÞab;rhUtmkdl;bc©úb,nñ edayyklMnaMtamrebobshPaBsUevot. RbeTsExµr\LÚvenHRKb;RKg edayGay:grbs;haNUy h‘un Esn nig RtYtRtaBIeRkayxñgminecjmuxedayyYnkumµúynisþ.