ក្នុងខណៈដែលការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្តិទី៥ ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ជិតចូលមកដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប)ដែលមានលោក អុឹម សួស្តី ជាប្រធាន និងលោក ទេព នីថា ជាអគ្គលេខាធិការកំពុងរកល្បិចសព្វបែបយ៉ាងជួយដល់គណបក្សប្រជាជនដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច។ ល្បិចកលរបស់ គ.ជ.ប នៅពេលនេះគឺមិនខុសពីពេលបោះឆ្នោតកន្លងមកនោះទេ ដោយក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យបានវាយតម្លៃទុកជាមុនថា នៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ អាចមានភាពមិនប្រក្រតីកើតឡើងធ្ងន់ធ្ងរជាងការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្តិទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ទៅទៀត។ អ្វីដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភនោះគឺអាចមានជនអន្តោប្រវេសន៍យួនជាច្រើនមានសិទ្ធិចូលរួមបោះឆ្នោតក្នុងខណៈដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរម្ចាស់ប្រទេសត្រូវបានមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និង មន្ត្រី គ.ជ.ប ឃុបឃិតប្រើល្បិចរារាំងមិនឱ្យពួកគាត់ចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលខ្លួនពេញចិត្ត។
ឥឡូវនេះ គ.ជ.ប ដែលមានលោក អឹុម សួស្តី ជាប្រធាន និងលោក ទេព នីថា ជាអគ្គលេខាធិការសំបូរល្បិចខូចបានប្រកាសឱ្យគណបក្សនយោបាយដែលចង់ចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតត្រូវតម្កល់ថវិកា ១៥លានរៀល។ ការតម្រូវរបស់ គ.ជ.ប ឱ្យគណបក្សនយោបាយតម្កល់ថវិកា១៥លានរៀលបែបនេះត្រូវបានមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យមួយចំនួនរិះគន់ថាជាសម្ពាធទៅលើគណបក្សនយោបាយតូចៗខណៈដែលរដ្ឋមិនបានជួយគាំទ្រផ្នែកថវិកាដល់គណបក្សនយោបាយទាល់តែសោះ។ ក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានលើកឡើងថាគ.ជ.ប នៅតែរិះរកឧបាយកលមិនអស់មិនហើយ ដើម្បីឱ្យបក្សប្រជាជនរបស់លោក ហ៊ុន សែន មានប្រៀបលើគណបក្សដទៃ។ ហេតុនេះគណបក្សនយោបាយនានាជាពិសេសគណបក្សប្រឆាំងត្រូវតាមដានឱ្យបានដិតដល់ចំពោះល្បិចខូចរបស់លោក អុឹម សួស្តី និង ទេព នីថា ព្រោះបុគ្គលទាំងពីរនាក់នេះមានជំនាញខាងប្រើឧបាយកលជួយដល់គណបក្សប្រជាជនច្រើនអាណត្តិរួចមកហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនព្រមផ្លាស់ប្តូរពួកគេចេញពីតំណែងប្រធាន និងអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប មិនឯករាជ្យ។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតក្រោមការដឹកនាំរបស់ អុឹម សួស្តី និងទេព នីថា បានជូនដំណឹងកាលពីពេលថ្មីៗនេះឱ្យគណបក្សនយោបាយដែលមានបំណងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតត្រូវតម្កល់ប្រាក់១៥លានរៀល នៅឯរតនាគារជាតិ។ ការតម្រូវឱ្យគណបក្សនយោបាយតម្កល់ប្រាក់ជាមុនបែបនេះបានធ្វើឡើងដោយយោងទៅតាមច្បាប់បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ហើយប្រាក់តម្កល់១៥លានរៀល ឬស្មើនឹង៣៧០០ដុល្លារអាមេរិក នឹងត្រូវបង្វិលជូនទៅកាន់បក្សសាមីវិញដរាបណាគណបក្សនោះដណ្តើមបានការគាំទ្រយ៉ាងតិច ៣ ភាគរយ នៃសំឡេងឆ្នោតសរុប ឬបានទទួលកៅអីយ៉ាងតិចចំនួន១នៅក្នុងរដ្ឋសភា។ ប្រសិនបើទទួលបានសំឡេងតិចជាងនេះប្រាក់នោះនឹងមិនត្រូវបានបង្វិលជូនវិញឡើយ ដោយបទបញ្ញត្តិនេះត្រូវបានអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតមួយចំនួនវាយតម្លៃថាជាសម្ពាធរបស់ គ.ជ.ប ទៅលើគណបក្សនយោបាយតូចៗ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែល បានលើកឡើងថាការតម្រូវឱ្យតម្កល់ប្រាក់ជាមុននោះ គឺជាឧបសគ្គធ្វើឱ្យគណ បក្សនយោបាយជាច្រើនមិនអាចចូលរួមបោះឆ្នោតបាន។ លោកបានលើកឡើងទៀតថា ជាក់ស្តែងគណបក្សនយោបាយដែលចុះឈ្មោះនៅក្រសួងមហាផ្ទៃមានដល់ទៅជាង៤០ប៉ុន្តែមានតែគណបក្សប្រហែល១០ប៉ុណ្ណោះដែលបានចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត ហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺរដ្ឋមិនបានផ្តល់ការគាំទ្រថវិកាដល់គណបក្សនយោបាយទេតែបែរជាដាក់សម្ពាធទៅលើគណបក្សនយោបាយទាំងនោះទៅវិញ។ ស្របនឹងការលើកឡើងរបស់លោក គល់ បញ្ញា ដូចខាងលើនេះអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិមួយចំនួន បានរិះគន់ថា គ.ជ.ប របស់លោក អុឹម សួស្តី និងទេព នីថា មិនព្រមលះបង់ពុតត្បុតអាក្រក់ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌បានឡើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គ.ជ.ប កំពុងតែបន្តប្រើស្នៀតដដែលៗដើម្បីរារាំងដល់គណបក្សនយោបាយនានាដែលមានបំណងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣។
រហូតមកដល់ពេលនេះគេមិនទាន់ដឹងថាមានគណបក្សនយោបាយប៉ុន្មានត្រូវចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្តិទី៥ ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣នោះទេ ព្រោះការចុះឈ្មោះគណបក្សនយោបាយ និងបេក្ខជនសម្រាប់ការបោះឆ្នោតត្រូវចូលមកដល់នៅដើមខែមេសានេះ។ អង្គការខុមហ្វ្រែលគ្រោង ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ ៦ពាន់នាក់នៅថ្ងៃទី២៧ និងថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ដើម្បីពិនិត្យមើលដំណើរការបោះឆ្នោត។ ជាមួយគ្នានេះលោក អុឹម សួស្តី ប្រធាន គ.ជ.ប មិនឯករាជ្យ បានវាយតម្លៃទុកជាមុនថា គ.ជ.ប មិនសង្ឃឹមថាមានអ្នកសង្កេត ការណ៍អន្តរជាតិចូលរួមច្រើនទេសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្តិទី៥នេះ ព្រោះកម្ពុជាចេះរៀបចំខ្លួនឯងបានល្អហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគឯករាជ្យបានលើកហេតុផលថាការដែលអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិ មិនចូលរួមឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ គឺដោយសារតែគេគ្មានទំនុកចិត្តលើ គ.ជ.ប ដែលជាឧបករណ៍របស់គណបក្សកាន់អំណាច។ ជាក់ស្តែងសូម្បីតែអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ជំរុញឱ្យមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងផ្លាស់ប្តូរសមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប ដែរ ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ស្របតាមឆន្ទៈពលរដ្ឋខ្មែរ និងស្របទៅតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណាបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាការរួមកម្លាំងគ្នារវាងគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដែលកំពុងត្រៀមចូលរួមប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ពុំមានបញ្ហាក្នុងការតម្កល់ប្រាក់១៥លានរៀលនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញអ្វីដែលបក្សសង្គ្រោះជាតិចង់បានគឺការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនិងផ្លាស់ប្តូរសមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប ឱ្យស្របទៅតាមអនុសាសន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ លើសនេះទៅទៀតសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងតែជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បើកផ្លូវឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលរួមបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ព្រោះករណីរបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនបើកច្រកឱ្យមានដំណោះស្រាយផ្នែកនយោបាយដើម្បីលោក សម រង្ស៊ី វិលត្រឡប់មកចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតទេនោះ គឺសហគមន៍អន្តរជាតិមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតដែលមានភាពមិនប្រក្រតីនោះឡើយ៕
0 comments:
Post a Comment